Wartość mniejszości

Drukuj PDF
Felieton - Polityka bez masek
Maria Szyszkowska

Większość rządząca w ustroju demokratycznym ma obowiązek sprawować władzę biorąc pod uwagę oczekiwania różnorodnych mniejszości, z których złożone jest społeczeństwo. W Polsce od dwudziestu lat narasta samowola i nieliczenie się z oczekiwaniami różnorodnych grup społecznych przez tych, którzy sprawują rządy. Niektórym mniejszościom daje się do zrozumienia, iż są zbędne, skoro ich żywotne interesy pozostają od lat nierozwiązane. Wymienię tu przykładowo emerytów, rencistów, czy kombatantów formacji lewicowych, jak również bezdomnych i bezrobotnych pozbawionych zasiłków.
Gdy mowa o mniejszościach, to stereotypowo myśl kieruje się ku mniejszościom rasowym, narodowym oraz seksualnym. Ta ostatnia spośród wymienionych mniejszości, najgłośniej domaga się swoich praw, ponieważ potrafiła się zorganizować i otrzymuje pomoc finansową z Zachodu. Umiały również zorganizować się ruchy feministyczne, ale kobiety stanowią większość w społeczeństwie, więc to zagadnienie tu pomijam.
Ślązacy jako mniejszość, by podać ten przykład, pogodzili się jakoś po krótkotrwałym oburzeniu z tym, że nie uznano języka, którym się porozumiewają za język narodowy. Zgodnie z ustawą jedynie Kaszubi w Polsce uzyskali prawo do nazywania ulic w swoim języku, czy pisania do urzędów w języku własnym. Ocena czy w danym przypadku mamy do czynienia z różnicami etnicznymi czy narodowymi, zależą od politycznych decyzji. Podałam przykład Ślązaków jako mniejszości nie dostatecznie mocno reprezentującej własne interesy.
Mniejszościami są także u nas więźniowie, inwalidzi, osoby z niedorozwojem intelektualnym, czy na przykład chorzy psychicznie. O prawach mniejszości pisał już dawno temu Aleksander Świętochowski. Stwierdzał słusznie, że mniejszość stanowi każda grupa ludzi, która jest pod jakimś względem odmienna od otoczenia. Ta różnica może skutkować luźnym zespoleniem obywateli albo ich zorganizowaniem.
Już w czasach współczesnych Aleksandrowi Świętochowskiemu, czyli w okresie pozytywizmu, przyjmowano – co krytykował ten myśliciel - że  poglądom większości  należy się podporządkować. Jak pisał Świętochowski, protest przeciwko poglądom większości ocenia się jako warcholstwo, bowiem przez większość ma przemawiać Bóg. Zbyt rzadko zdajemy sobie sprawę z tego, że większość głosów niewiele znaczy. Wszak pogląd drugiej połowy parlamentu może przypadkowo przepaść z powodu nieobecności nawet jednego posła. A więc demokracja nie wyraża troski o pomyślność wszystkich obywateli, lecz tylko większości.
W ustroju demokratycznym, mimo deklarowanej równości, większość społeczeństwa pokonuje w czasie wyborów mniejszość. Co więcej, mniejszość, którą na przykład reprezentował Lepper, partie lewicowe i prawicowe ośmieszyły. Dążąc do tego celu stosowały nie zawsze czyste chwyty (Zresztą to samo zjawisko miało miejsce w odniesieniu do  Stana Tymińskiego).  A przeszło sto lat temu Aleksander Świętochowski stwierdził, że każda partia ma być reprezentowana w parlamencie. Mniejszość wyborców powinna mieć także swoich – oczywiście mniejszościowych – przedstawicieli. Zacytuję pogląd Świętochowskiego: „Głosowanie nie jest równe tam, gdzie jednostka odosobniona nie liczy się tyle, co jednostka złączona z innymi. Cierpi wszakże na tym nie sama mniejszość”. Tak urządzona demokracja bierze pod uwagę jedynie cząstkowy interes społeczeństwa. Blisko połowa wyborców może nie mieć swoich przedstawicieli.
Dzisiejsze partie pozaparlamentarne w Polsce są pozbawione pieniędzy i dostępu do mediów. Niezadowolone społeczeństwo z działań rządzącej większości, nie może poprzeć programów partii pozaparlamentarnych, bo nie wie o ich istnieniu.
Świętochowski powołuje przykład Stanów Zjednoczonych – kraju bogatego, charakteryzującego się liberalizmem prawnym i jednocześnie ubóstwem duchowym. Jak wyjaśnia, w Stanach Zjednoczonych „umysły wielkie i oryginalne przyjmują kształt i miarę tłumów”. Ten pogląd pozostaje aktualny. Właśnie Polska w ostatnich latach zamerykanizowała się. Powszechnie wiadomo, że przybiera to rozmaite postaci. Jednym z przejawów jest spotęgowane znaczenie socjologii i zepchnięcie na margines filozofii, która jeszcze niedawno, bo w czasach PRL, była powszechnie wykładana na wszystkich wydziałach wyższych uczelni. Dominacja socjologii, to zarazem dominacja przeciętnego sposobu pojmowania rzeczywistości i jej naprawiania. Warto tu przypomnieć, że filozofia poza czysto poznawczymi funkcjami, pełni również funkcje praktyczne kształtując postawy jednostek i grup społecznych.
Filozofia jest najstarszą z nauk. Na początku dziejów była wszechnauką. A jednak jej nauczanie bywa obecnie kwestionowane. Filozofia w swych prapoczątkach zrodziła się w ogniu życia. Pitagoras był reformatorem religijnym. Parmenides, Zenon, Empedokles odgrywali rolę polityczną. Pierwsi filozofowie greccy, od Talesa począwszy, byli moralistami, ustawodawcami, działaczami społecznymi. Dzieje ludzkości dają wiele dowodów na to, że filozofia staje się realną siłą społeczną. Jest drogowskazem dalszego działania tworząc wizję przyszłości.

Maria Szyszkowska, prof. zw. dr hab. filozof, Uniwersytet Warszawski
 

Wydanie bieżące

Recenzje

„Przemoc, pokój, prawa człowieka” to książka Jerzego Oniszczuka wydana co prawda w roku 2016, niemniej jej aktualność w ostatnich latach okazała się niezwykle ważna, dotyczy bowiem filozofii konfliktu i dopuszczalności przemocy, co autor wyraźnie podkreśla we wstępie.

Więcej …
 

Książka „Chiny w nowej erze” jest kwintesencją działań naukowych i publicystycznych dra Sylwestra Szafarza. Powstawała ona kilka lat. Jest chronologicznym zbiorem materiałów związanych z przemianami, jakie zainspirowane zostały przygotowaniami i skutkami 20. Zjazdu Krajowego KPCh.

Więcej …
 

Monografia  „Prawne i etyczne fundamenty demokracji medialnej” jest studium z zakresu ewolucji współczesnych demokracji i wskazuje na postępujący proces przenikania polityki i mediów, co znacząco wpływa na kształtowanie się nowych relacji człowiek – polityka w obliczu wolnego rynku i rewolucji technologicznej opartej o systemy cyfrowe. W pracy zostały poddane eksploracji i usystematyzowane zagadnienia, wartości i normy istotne dla zjawiska opisanej w literaturze kategorii społecznej – demokracja medialna.

Więcej …
 

 

 
 
 
 
 

Gościmy

Naszą witrynę przegląda teraz 14 gości 

Statystyka

Odsłon : 7241223

Temat dnia

Na Dzień Kobiet

Był rok 1857. Pracujące w fabryce bawełny kobiety zastrajkowały domagając się takiej samej płacy jak mężczyźni i równego traktowania. Minęło pół wieku  był rok 1909 kiedy w USA po raz pierwszy obchodzono dzień kobiet.

Więcej …

Na lewicy

W dniu 23 marca 2024 roku w Warszawie odbyła się Konwencja Polskiego Ruchu Lewicowego. Przyjęto uchwały programowe. Zostały wybrane nowe władze.

Więcej …
 

W dniu 13 marca 2024 roku w Warszawie odbyła się debata "Media publiczne z lewicowej perspektywy". Organizatorami była Polska Partia Socjalistyczna i Centrum Imienia Daszyńskiego.W panelu dyskusyjnym wystąpili: posłanka Paulina Matysiak, dr Andrzej Ziemski i Jakub Pietrzak.

Więcej …
 

W dniach 11 -13 marca, 2024 roku w Tarnowie, obradował III Kongres Pokoju zorganizowany przez prof. Marię Szyszkowską z udziałem środowisk naukowych z całej Polski. Otwarcia Kongresu dokonali: Prof. zw. dr hab. Maria Szyszkowska, Członek Komitetu Prognoz <Polska 2000 Plus> przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk oraz  Prof. dr hab. Tadeuszu Mędzelowski Dr H. C. Wyższa Szkoła Biznesu w Nowym Sączu Wiceprezes Pacyfistycznego Stowarzyszenia.

Więcej …
 

W Warszawie w dniu 3 lutego 2024 roku zebrała się Rada Naczelna Polskiej Partii Socjalistycznej.
Dyskutowano na temat aktualnej sytuacji politycznej, zbliżających się wyborów samorządowych. Przedmiotem obrad i decyzji były sprawy organizacyjne.

Więcej …
 

W dniu 12 stycznia 2024 roku odbyło się w Warszawie posiedzenie Rady Mazowieckiej PPS. Poświęcone ono było analizie aktualnej sytuacji politycznej w kraju. Oceniono jej wpływ na zadania i politykę Polskiej Partii Socjalistycznej.

Więcej …
 

W dniu 9 grudnia 2023 roku w Warszawie odbyło się zebranie założycielskie Organizacji Młodzieżowej PPS „Młodzi Socjaliści”, która zawiązała się ponownie w wyniku otwartej inicjatywy władz centralnych PPS.

Więcej …
 

W dniu 5 grudnia 2023 roku w Warszawie odbył się pogrzeb Towarzysza Bogusława Gorskiego Honorowego Przewodniczącego Polskiej Partii Socjalistycznej.

Więcej …
 

W dniu 25 listopada 2023 roku w Warszawie odbyło się statutowe zebranie Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej. Przedmiotem obrad była ocena zakończonej wyborami do Sejmu i Senatu RP w dniu 15 października 2023 roku, kampania wyborcza, w której uczestniczyli kandydaci desygnowani przez PPS.

Więcej …
 

W dniu 18 listopada 2023 roku w Warszawie odbyło się spotkanie zorganizowane przez Komitet Warszawski PPS w związku z 131 rocznicą Kongresu Paryskiego, na którym zainicjowano powstanie Polskiej Partii Socjalistycznej.

Więcej …
 

W dniu 12 listopada 2023 roku w przeddzień 109 rocznicy walk warszawskich robotników pod przywództwem Organizacji Bojowej PPS z wojskami carskimi, w Warszawie na Placu Grzybowskim, pod obeliskiem upamiętniającym to wydarzenie, odbyło się uroczyste złożenie kwiatów.

Więcej …
 

W dniu 9 listopada 2023 roku odbyło się posiedzenie Rady Wojewódzkiej PPS – Mazowsze w sprawie wyborów parlamentarnych 2023..

Więcej …
 

W dniu 7 listopada 2023 roku przypadła 105 rocznica powołania w Lublinie Rządu Ludowego z premierem Ignacym Daszyńskim na czele. Z tej okazji przed pomnikiem Ignacego Daszyńskiego w Warszawie spotkali się działacze polskiej lewicy. Złożono kwiaty.

Więcej …