29 stycznia 2016 roku w Warszawie w siedzibie OPZZ odbyła się konferencja prasowa na temat utworzenia Rzecznika Praw Pracowniczych − nowej instytucji, której celem będzie ochrona interesów pracowników. Komitet Społeczny ds. powołania Rzecznika Praw Pracowniczych reprezentowali Ewa Miszczuk i Bogumił Smuk – koordynatorzy krajowi.
Jak poinformowali koordynatorzy, po ponad rocznych konsultacjach eksperckich, opracowywana jest ustawa, która zostanie złożona w Sejmie jako projekt obywatelski. We współpracy z lokalnymi koordynatorami Komitet rozpoczyna równoległą kampanię informacyjną „w terenie”. Organizacja prowadzi także działalność interwencyjną, planuje prowadzenie mediacji, wspieranie pracowników i związkowców w protestach, strajkach.
Głównym powodem podjęcia inicjatywy RPP są problemy polskich pracowników wynikające z faktu, że mamy coraz większy udział pracy nieetatowej, elastycznej, rośnie liczba osób pracujących na tzw. umowach śmieciowych. Pomimo rzeczywistego świadczenia pracy, osoby takie są „wyjęte spod kodeksu pracy” i nie przysługują im prawa pracownicze, w tym ochrona przed nieuczciwymi pracodawcami.
Również pracownicy etatowi, objęci prawem pracy borykają się z szeregiem problemów. Niestety, tylko mniejszość pracowników należy do związków zawodowych (ok. 12,0% według danych CBOS). Wynika to z niskiego poziomu świadomości społecznej na temat działalności związków, praw pracowniczych, możliwości szukania pomocy w sytuacji, gdy na przykład pracodawca nie płaci należnej pensji czy też w inny sposób narusza prawa załogi. Według polskiego ustawodawstwa, do powołania nowej organizacji związkowej lub założenia komisji zakładowej już działającego związku, potrzebna jest zgoda 10 osób, co znacząco utrudnia działalność związkową, szczególnie w firmach zatrudniających poniżej 10 członków załogi. Według Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, takie firmy wytwarzają ok. 21,0% PKB i pracuje w nich 39,0% ogółu pracowników.
RPP obejmie wsparciem wszystkie osoby świadczące pracę. Jego głównym celem będzie obrona i reprezentowanie interesów osób niezależnie od formy zatrudnienia, ale szczególny nacisk należałoby położyć na pomoc osobom pracujących na umowach cywilnoprawnych, stażach czy też najętych za pośrednictwem agencji pracy. Konieczna jest również ochrona osób, które nie należą do organizacji związkowych. Rzecznik prowadziłby na przykład negocjacje pomiędzy pracownikami niezrzeszonymi w związkach zawodowych a pracodawcami, negocjowałby wypłaty zaległych należności czy świadczyłby pomoc prawną w sytuacji skierowania sprawy na drogę sądową.
Bardzo istotna będzie współpraca RPP ze związkami zawodowymi, a jedną z kluczowych funkcji Rzecznika powinna być edukacja zakresu praw pracowniczych oraz promowanie działalności związkowej wśród pracowników, tak aby udział członków organizacji pracowniczych sukcesywnie wzrastał. Rzecznik będzie nie tylko mężem zaufania społecznego, instytucją interwencyjną (na poziomie regionalnym). Na poziomie centralnym będzie prowadzić aktywność ustawodawczą, proponować zmiany w przepisach dotyczących rynku pracy i działalności związków zawodowych.
Ogromnie ważne jest, aby RPP skutecznie współpracował nie tylko ze związkowcami, ale i Państwową Inspekcją Pracy oraz z sądami pracy. W obliczu nakładających się różnych problemów na rynku pracy i pogarszającej się pozycji osób zatrudnionych, każda instytucja wspierająca zatrudnionych może pomóc w zrównoważeniu stosunków pracy.
Jednym z argumentów przeciwko powołania RPP jest kwestia finansowa. Krytycy uważają, że będzie to zbyt kosztowna instytucja. Co ciekawe, nie kwestionuje się w ogóle sensu istnienia rzecznika praw konsumentów (działającego od niemal dekady) czy powołanego w październiku 2015 roku (w miejsce Rzecznika Ubezpieczonych) Rzecznika Finansowego, który wspiera klientów ubezpieczycieli, banków i firm świadczących usługi finansowe. Obie wspomniane instytucje chronią szeroką rzeszę konsumentów oraz klientów banków i firm ubezpieczeniowych przed nieuczciwymi praktykami usługodawców. Tym pracownikom, którzy aktualnie są pozostawieni samym sobie, takie wsparcie w ich problemach z pracodawcami jest również potrzebne.
http://rzecznikprawpracowniczych.tumblr.com/
Fot. Cezary Żurawski
„Przemoc, pokój, prawa człowieka” to książka Jerzego Oniszczuka wydana co prawda w roku 2016, niemniej jej aktualność w ostatnich latach okazała się niezwykle ważna, dotyczy bowiem filozofii konfliktu i dopuszczalności przemocy, co autor wyraźnie podkreśla we wstępie.
Książka „Chiny w nowej erze” jest kwintesencją działań naukowych i publicystycznych dra Sylwestra Szafarza. Powstawała ona kilka lat. Jest chronologicznym zbiorem materiałów związanych z przemianami, jakie zainspirowane zostały przygotowaniami i skutkami 20. Zjazdu Krajowego KPCh.
Monografia „Prawne i etyczne fundamenty demokracji medialnej” jest studium z zakresu ewolucji współczesnych demokracji i wskazuje na postępujący proces przenikania polityki i mediów, co znacząco wpływa na kształtowanie się nowych relacji człowiek – polityka w obliczu wolnego rynku i rewolucji technologicznej opartej o systemy cyfrowe. W pracy zostały poddane eksploracji i usystematyzowane zagadnienia, wartości i normy istotne dla zjawiska opisanej w literaturze kategorii społecznej – demokracja medialna.
