Socjalizm - tak, wypaczenia – nie

Coraz mniej ludzi pamięta, że pierwsza „Solidarność” w końcówce sierpnia 1980 roku uzyskała wielkie społeczne poparcie m.in. a może przede wszystkim na fali hasła „Socjalizm – tak, wypaczenia – nie”. To hasło funkcjonowało do roku 90. Później wszyscy nagle o nim zapomnieli.
Te ostatnie dni sierpnia przypominają mi okres podobny, w 1980 roku. 26 sierpnia po południu miałem dyżur w redakcji „Sztandaru Młodych”, jako jeden z zastępców redaktora naczelnego. Kraj był rozdygotany strajkami i narastającym konfliktem społecznym i politycznym. Władza się sypała, za chwilę miał ustąpić z funkcji I sekretarza Edward Gierek.
Dotarła do nas wiadomość, że robotnicy na bramie Stoczni Gdańskiej im. Lenina wywiesili 21 postulatów adresowanych do władz. Również w Warszawie w gmachu Centralnej Rady Związków Zawodowych odbywała się wielka konferencja na temat sytuacji w kraju. Związki branżowe były blisko postulatów „Solidarności”, widziały jednak inną strategię, przede wszystkim rozliczenie odpowiedzialnych za zapaść kraju w ramach normalnych procedur prawnych.
Pamiętam, że około godziny 14 teleksem dotarł z Gdańska materiał dziennikarski ówczesnego korespondenta gazety – Marka Ryczkowskiego na temat wydarzeń, dołączona była do niego treść 21 postulatów. Godzinę później rozemocjonowany wpadł z konferencji w CRZZ ówczesny kierownik działu politycznego – Ryszard Naleszkiewicz z materiałem z tego wydarzenia.
Około 16 zebraliśmy się w gronie kierownictwa redakcji, aby ustalić w ramach kolegium kształt numeru na 27 sierpnia. Na czołówkę kwalifikowały się dwa wymienione materiały: relacja z Gdańska z postulatami i materiał z CRZZ. Decyzja zapadła, trzeba ją było realizować.
W jakimś momencie w naszym gronie znaleźli się dwaj przedstawiciele Wydziału Prasy Radia i Telewizji KC PZPR – Mieczysław Krajewski i Jerzy Słabicki. Wydział sprawował nadzór nad gazetą, tak, jak i nad innymi w ówczesnym systemie. Obydwaj przedstawiciele władz partyjnych po zapoznaniu się z materiałami z miejsca je zaakceptowali, gorliwie namawiali nas do publikacji, choć w redakcji były obawy o konsekwencje.
Pamiętam, że Mieczysław Krajewski zadzwonił linią rządową do zastępcy szefa cenzury i przekazał informację następującej treści: jest decyzja polityczna, aby w jutrzejszym Sztandarze drukować postulaty gdańskie. Proszę ich nie blokować.
Po tym komunikacie przystąpiliśmy do dyskusji na temat pierwszej strony gazety na 27 sierpnia 1980 roku. Sprawa dotyczyła zdjęć tytułów, układu tekstów. Po dłuższej dyskusji wyłonił się następujący kształt konstrukcji strony: na górze idzie tekst z Gdańska i postulaty z tytułem „Socjalizm – tak”. Na dole strony tekst z CRZZ z tytułem „Wypaczenia – nie”. Taka konstrukcja była wielkim kompromisem pomiędzy obowiązującymi regułami a wielką polityką, która się wówczas działa i co wszyscy czuli.
Jak ustaliliśmy, tak zrobiliśmy. Gazeta poszła do druku. Rano wydanie warszawskie wywołało furorę i skandal na szczytach partyjnych, choć jak sądzę nie wszędzie.
Mieczysław Krajewski się tłumaczył, ale nikt go z pracy w KC nie wyrzucił. Na rozmowę został zaproszony ówczesny redaktor naczelny – Jacek Nachyła. Też nikt go nie wyrzucił.
„Sztandar Młodych” był na ustach wszystkich, szalały zakazane rozgłośnie zagraniczne. Do gazety dzwonili korespondenci zachodniej prasy. Byliśmy na ustach wszystkich.
Postulaty nie ukazały się już na wydaniu krajowym Sztandaru 28 sierpnia. Do efektu politycznego wystarczyło wydanie warszawskie. Kilka dni później odszedł Edward Gierek.
Jak pamiętam, w gronie redakcyjnym, które podejmowało wówczas tą historyczna decyzję znaleźli się: Jacek Nachyła, Wojtek Kochanowicz, Kazimierz Treger i niżej podpisany

Andrzej Ziemski

PS. Otwarte jest pytanie, czy „Solidarność” i jej elity wyrzuciły na zawsze swoje sztandarowe hasło z 1980 roku „Socjalizm – tak, wypaczenia – nie”.
 

Wydanie bieżące

Recenzje

„Przemoc, pokój, prawa człowieka” to książka Jerzego Oniszczuka wydana co prawda w roku 2016, niemniej jej aktualność w ostatnich latach okazała się niezwykle ważna, dotyczy bowiem filozofii konfliktu i dopuszczalności przemocy, co autor wyraźnie podkreśla we wstępie.

Więcej …
 

Książka „Chiny w nowej erze” jest kwintesencją działań naukowych i publicystycznych dra Sylwestra Szafarza. Powstawała ona kilka lat. Jest chronologicznym zbiorem materiałów związanych z przemianami, jakie zainspirowane zostały przygotowaniami i skutkami 20. Zjazdu Krajowego KPCh.

Więcej …
 

Monografia  „Prawne i etyczne fundamenty demokracji medialnej” jest studium z zakresu ewolucji współczesnych demokracji i wskazuje na postępujący proces przenikania polityki i mediów, co znacząco wpływa na kształtowanie się nowych relacji człowiek – polityka w obliczu wolnego rynku i rewolucji technologicznej opartej o systemy cyfrowe. W pracy zostały poddane eksploracji i usystematyzowane zagadnienia, wartości i normy istotne dla zjawiska opisanej w literaturze kategorii społecznej – demokracja medialna.

Więcej …
 

 

 
 
 
 
 

Gościmy

Naszą witrynę przegląda teraz 19 gości 

Statystyka

Odsłon : 7241998

Temat dnia

Na Dzień Kobiet

Był rok 1857. Pracujące w fabryce bawełny kobiety zastrajkowały domagając się takiej samej płacy jak mężczyźni i równego traktowania. Minęło pół wieku  był rok 1909 kiedy w USA po raz pierwszy obchodzono dzień kobiet.

Więcej …

Na lewicy

W dniu 23 marca 2024 roku w Warszawie odbyła się Konwencja Polskiego Ruchu Lewicowego. Przyjęto uchwały programowe. Zostały wybrane nowe władze.

Więcej …
 

W dniu 13 marca 2024 roku w Warszawie odbyła się debata "Media publiczne z lewicowej perspektywy". Organizatorami była Polska Partia Socjalistyczna i Centrum Imienia Daszyńskiego.W panelu dyskusyjnym wystąpili: posłanka Paulina Matysiak, dr Andrzej Ziemski i Jakub Pietrzak.

Więcej …
 

W dniach 11 -13 marca, 2024 roku w Tarnowie, obradował III Kongres Pokoju zorganizowany przez prof. Marię Szyszkowską z udziałem środowisk naukowych z całej Polski. Otwarcia Kongresu dokonali: Prof. zw. dr hab. Maria Szyszkowska, Członek Komitetu Prognoz <Polska 2000 Plus> przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk oraz  Prof. dr hab. Tadeuszu Mędzelowski Dr H. C. Wyższa Szkoła Biznesu w Nowym Sączu Wiceprezes Pacyfistycznego Stowarzyszenia.

Więcej …
 

W Warszawie w dniu 3 lutego 2024 roku zebrała się Rada Naczelna Polskiej Partii Socjalistycznej.
Dyskutowano na temat aktualnej sytuacji politycznej, zbliżających się wyborów samorządowych. Przedmiotem obrad i decyzji były sprawy organizacyjne.

Więcej …
 

W dniu 12 stycznia 2024 roku odbyło się w Warszawie posiedzenie Rady Mazowieckiej PPS. Poświęcone ono było analizie aktualnej sytuacji politycznej w kraju. Oceniono jej wpływ na zadania i politykę Polskiej Partii Socjalistycznej.

Więcej …
 

W dniu 9 grudnia 2023 roku w Warszawie odbyło się zebranie założycielskie Organizacji Młodzieżowej PPS „Młodzi Socjaliści”, która zawiązała się ponownie w wyniku otwartej inicjatywy władz centralnych PPS.

Więcej …
 

W dniu 5 grudnia 2023 roku w Warszawie odbył się pogrzeb Towarzysza Bogusława Gorskiego Honorowego Przewodniczącego Polskiej Partii Socjalistycznej.

Więcej …
 

W dniu 25 listopada 2023 roku w Warszawie odbyło się statutowe zebranie Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej. Przedmiotem obrad była ocena zakończonej wyborami do Sejmu i Senatu RP w dniu 15 października 2023 roku, kampania wyborcza, w której uczestniczyli kandydaci desygnowani przez PPS.

Więcej …
 

W dniu 18 listopada 2023 roku w Warszawie odbyło się spotkanie zorganizowane przez Komitet Warszawski PPS w związku z 131 rocznicą Kongresu Paryskiego, na którym zainicjowano powstanie Polskiej Partii Socjalistycznej.

Więcej …
 

W dniu 12 listopada 2023 roku w przeddzień 109 rocznicy walk warszawskich robotników pod przywództwem Organizacji Bojowej PPS z wojskami carskimi, w Warszawie na Placu Grzybowskim, pod obeliskiem upamiętniającym to wydarzenie, odbyło się uroczyste złożenie kwiatów.

Więcej …
 

W dniu 9 listopada 2023 roku odbyło się posiedzenie Rady Wojewódzkiej PPS – Mazowsze w sprawie wyborów parlamentarnych 2023..

Więcej …
 

W dniu 7 listopada 2023 roku przypadła 105 rocznica powołania w Lublinie Rządu Ludowego z premierem Ignacym Daszyńskim na czele. Z tej okazji przed pomnikiem Ignacego Daszyńskiego w Warszawie spotkali się działacze polskiej lewicy. Złożono kwiaty.

Więcej …