Powstańcy-socjaliści. Walczyli o niepodległą Polskę

Po upadku Warszawy w 1939 roku Polska Partia Socjalistyczna sfingowała swoje rozwiązanie. Przeszliśmy do konspiracji pod nazwą Wolność-Równość-Niepodległość, w późniejszej historii określanej jako PPS-WRN, która od razu podjęła współpracę ze Związkiem Walki Zbrojnej, następcą Służby Zwycięstwa Polski.
Po latach działalności podziemnej, perspektywa wyzwolenia okupowanej przez Niemców Warszawy przez zachodnich aliantów stała się mrzonką. Stosunki na linii ZSRR-rząd londyński też nie napawały środowisk konspiracyjnych nadzieją. Tak oto narodził się pomysł powszechnego powstania narodu – Akcji „Burza”, w której wzięło wiele grup i środowisk socjalistycznych z PPS na czele.
Trzonem sił zbrojnych PPS-WRN była Gwardia Ludowa WRN pod wodzą Kazimierza Pużaka. Ta, w maju 1944, przekształciła się w Organizację Wojskową Powstańczego Pogotowia Socjalistów. OW PPS była wspierana też przez Milicję Robotniczą PPS-WRN, zajmującą się hamowaniem niemieckiego wysiłku wojennego poprzez sabotaż fabryk i zakładów pracy znajdujących się pod niemiecką kuratelą. Uczestniczyło też kilka pomniejszych organizacji socjalistycznych jak Grupa „Płomienie”, Socjalistyczna Organizacja Bojowa czy Milicja Ludowa Robotniczej Partii Polskich Socjalistów. Profesor Piotr Matusak, historyk ruchu oporu, wskazuje, że w szczytowym okresie GL WRN liczyła ponad 40 tysięcy członków.
Siły zbrojne PPS scaliły się ze strukturą Armii Krajowej. W dniu wybuchu powstania, OW PPS wystawiła do walki kilka batalionów. Dowództwo nad zgrupowaniem warszawskim objął Józef Dzięgielewski, współtwórca Robotniczych Brygad Obrony Warszawy z czasów kampanii wrześniowej. Bataliony były przypisane dzielnicom, każdy z nich dzielił się na plutony, te były przypisane pod AK. Dodatkowo, batalionom towarzyszyły również oddziały milicyjne PPS i Wojskowa Służba Kobiet PPS.
Krwawe walki przetrzebiły odziały PPS. Z powodu rozbicia przez jednostki niemieckie, plutony musiały często łączyć się w ramach innych batalionów Armii Krajowej. Jednym z ostatnich elementów OW PPS byli żołnierze 1. Kompanii IV Batalionu im. Jarosława Dąbrowskiego, który dzielnie walczył w obronie tzw. „Twierdzy Zmartwychstanek”. Złożyli broń 30 września. Zdarzały się pojedyncze przypadki współpracy OW PPS i komunistycznej Armii Ludowej, najprawdopodobniej w celu zwiększenia możliwości bojowych.
Historia konspiracyjnych jednostek Polskiej Partii Socjalistycznej jednoznacznie zadaje kłam prawicowej narracji historycznej. Skrajna prawica stale usiłuje wymazać socjalistyczny wkład w walkę o wolną Polskę i zarzucić socjalistom bierność w okresie Powstania Warszawskiego. Musimy pamiętać o krwi serdecznej wylewanej z żył socjalistycznych powstańców na ołtarzu narodu i raz jeszcze przypomnieć sobie hasło im przyświecające: Wolność, Równość, Niepodległość.

Julianna Novak

 

Wydanie bieżące

Recenzje

„Przemoc, pokój, prawa człowieka” to książka Jerzego Oniszczuka wydana co prawda w roku 2016, niemniej jej aktualność w ostatnich latach okazała się niezwykle ważna, dotyczy bowiem filozofii konfliktu i dopuszczalności przemocy, co autor wyraźnie podkreśla we wstępie.

Więcej …
 

Książka „Chiny w nowej erze” jest kwintesencją działań naukowych i publicystycznych dra Sylwestra Szafarza. Powstawała ona kilka lat. Jest chronologicznym zbiorem materiałów związanych z przemianami, jakie zainspirowane zostały przygotowaniami i skutkami 20. Zjazdu Krajowego KPCh.

Więcej …
 

Monografia  „Prawne i etyczne fundamenty demokracji medialnej” jest studium z zakresu ewolucji współczesnych demokracji i wskazuje na postępujący proces przenikania polityki i mediów, co znacząco wpływa na kształtowanie się nowych relacji człowiek – polityka w obliczu wolnego rynku i rewolucji technologicznej opartej o systemy cyfrowe. W pracy zostały poddane eksploracji i usystematyzowane zagadnienia, wartości i normy istotne dla zjawiska opisanej w literaturze kategorii społecznej – demokracja medialna.

Więcej …
 

 

 
 
 
 
 

Gościmy

Naszą witrynę przegląda teraz 15 gości 

Statystyka

Odsłon : 7241011

Temat dnia

Na Dzień Kobiet

Był rok 1857. Pracujące w fabryce bawełny kobiety zastrajkowały domagając się takiej samej płacy jak mężczyźni i równego traktowania. Minęło pół wieku  był rok 1909 kiedy w USA po raz pierwszy obchodzono dzień kobiet.

Więcej …

Na lewicy

W dniu 23 marca 2024 roku w Warszawie odbyła się Konwencja Polskiego Ruchu Lewicowego. Przyjęto uchwały programowe. Zostały wybrane nowe władze.

Więcej …
 

W dniu 13 marca 2024 roku w Warszawie odbyła się debata "Media publiczne z lewicowej perspektywy". Organizatorami była Polska Partia Socjalistyczna i Centrum Imienia Daszyńskiego.W panelu dyskusyjnym wystąpili: posłanka Paulina Matysiak, dr Andrzej Ziemski i Jakub Pietrzak.

Więcej …
 

W dniach 11 -13 marca, 2024 roku w Tarnowie, obradował III Kongres Pokoju zorganizowany przez prof. Marię Szyszkowską z udziałem środowisk naukowych z całej Polski. Otwarcia Kongresu dokonali: Prof. zw. dr hab. Maria Szyszkowska, Członek Komitetu Prognoz <Polska 2000 Plus> przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk oraz  Prof. dr hab. Tadeuszu Mędzelowski Dr H. C. Wyższa Szkoła Biznesu w Nowym Sączu Wiceprezes Pacyfistycznego Stowarzyszenia.

Więcej …
 

W Warszawie w dniu 3 lutego 2024 roku zebrała się Rada Naczelna Polskiej Partii Socjalistycznej.
Dyskutowano na temat aktualnej sytuacji politycznej, zbliżających się wyborów samorządowych. Przedmiotem obrad i decyzji były sprawy organizacyjne.

Więcej …
 

W dniu 12 stycznia 2024 roku odbyło się w Warszawie posiedzenie Rady Mazowieckiej PPS. Poświęcone ono było analizie aktualnej sytuacji politycznej w kraju. Oceniono jej wpływ na zadania i politykę Polskiej Partii Socjalistycznej.

Więcej …
 

W dniu 9 grudnia 2023 roku w Warszawie odbyło się zebranie założycielskie Organizacji Młodzieżowej PPS „Młodzi Socjaliści”, która zawiązała się ponownie w wyniku otwartej inicjatywy władz centralnych PPS.

Więcej …
 

W dniu 5 grudnia 2023 roku w Warszawie odbył się pogrzeb Towarzysza Bogusława Gorskiego Honorowego Przewodniczącego Polskiej Partii Socjalistycznej.

Więcej …
 

W dniu 25 listopada 2023 roku w Warszawie odbyło się statutowe zebranie Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej. Przedmiotem obrad była ocena zakończonej wyborami do Sejmu i Senatu RP w dniu 15 października 2023 roku, kampania wyborcza, w której uczestniczyli kandydaci desygnowani przez PPS.

Więcej …
 

W dniu 18 listopada 2023 roku w Warszawie odbyło się spotkanie zorganizowane przez Komitet Warszawski PPS w związku z 131 rocznicą Kongresu Paryskiego, na którym zainicjowano powstanie Polskiej Partii Socjalistycznej.

Więcej …
 

W dniu 12 listopada 2023 roku w przeddzień 109 rocznicy walk warszawskich robotników pod przywództwem Organizacji Bojowej PPS z wojskami carskimi, w Warszawie na Placu Grzybowskim, pod obeliskiem upamiętniającym to wydarzenie, odbyło się uroczyste złożenie kwiatów.

Więcej …
 

W dniu 9 listopada 2023 roku odbyło się posiedzenie Rady Wojewódzkiej PPS – Mazowsze w sprawie wyborów parlamentarnych 2023..

Więcej …
 

W dniu 7 listopada 2023 roku przypadła 105 rocznica powołania w Lublinie Rządu Ludowego z premierem Ignacym Daszyńskim na czele. Z tej okazji przed pomnikiem Ignacego Daszyńskiego w Warszawie spotkali się działacze polskiej lewicy. Złożono kwiaty.

Więcej …