V RP

Ostatnio wraca w opracowaniach polityków lewicy idea budowy lewicowej V RP. Nie jest ona nowa, natomiast wymaga zastanowienia, jako długofalowa idea cementująca lewicę różnych orientacji w ramach „długiego marszu”, który może już się właśnie rozpoczyna.
PiS po raz pierwszy objął władzę w Polsce po wygranych wyborach w październiku 2005 roku. Premierem został Kazimierz Marcinkiewicz, a w ustach Jarosława Kaczyńskiego pojawiła się idea budowy IV RP. Już wówczas Lewica pod przywództwem SLD próbowała otrząsnąć się po utracie władzy, czego do dziś niestety się nie udało zrobić. Próbowano jednak, co warto przypomnieć, konstruować nowe idee społeczne, analizować uciekającą rzeczywistość, pytać uczonych.
Późną wiosną 2005 roku odbyła się w starej siedzibie SLD na Rozbrat narada, w której wzięło udział kilkudziesięciu aktywistów różnych pokoleń i kilku ugrupowań: SLD, UP, PPS, ROG, OPZZ. Była też grupa lewicowych intelektualistów i dziennikarzy. Uczestnikom spotkania przyświecała potrzeba odpowiedzi na dwa pytania: jak zmobilizować i zorganizować lewicę, aby była skutecznym narzędziem w walce politycznej, jaka toczyła się zarówno w Sejmie, jak i na ulicach oraz drugie, jak ułożyć program lewicy, ażeby przekonał potencjalnych wyborców do siebie. Spotkanie to zapoczątkowało powstanie, kilka miesięcy później, koalicji Lewica i Demokraci.
Głos zabierali wówczas przedstawiciele ugrupowań i zaproszeni goście. Ciekawe wystąpienia mieli: prof. Paweł Bożyk, prof. Janusz Reykowski i Mieczysław Rakowski.
Pamiętam, że zabierałem wówczas głos jako przewodniczący RN PPS. Sformułowałem dwie tezy polityczne, z których jedna zmaterializowała się po dwóch latach a druga, zaliczona do utopii, wraca od czasu do czasu i wierzę, że nabiera nowego życia.
Pierwsza była taka: PiS objął władzę przy małym stosunkowo poparciu i stworzył niestabilną koalicję, która nie potrwa długo, w związku z tym konstrukcja pod nazwą „IV RP” zgłoszona w trakcie kampanii i przypomniana przez prezesa będzie tworem rachitycznym, który umrze śmiercią naturalną.
Druga teza: lewica powinna przemyśleć i ogłosić w odpowiedzi na inicjatywę PiS, ideę „V RP”, potraktować ją jako długofalową konstrukcję programową i konsekwentnie, w oparciu o nią, opracować i ogłosić program reform państwa, naprawiając m.in. błędy popełnione w pierwszych latach transformacji, w tym również własne błędy, na co czekało społeczeństwo.
Po mojej wypowiedzi usłyszałem kilka cierpkich uwag, prawie wszyscy bowiem wierzyli, że siła przekonywania lewicy przywróci ją do władzy i da możliwość jej sprawowania na zawsze. Jak widzimy, tak się nie stało, choć na wielki plus należy zapisać zakończenie negocjacji z Brukselą i podpisanie przez Leszka Millera aktu akcesyjnego do Unii Europejskiej. Naiwnością okazała się jednak wiara, że Bruksela otworzy lewicy furtkę do władzy. Stało się niestety inaczej, choć dobre samopoczucie do dziś jest w cenie.
Po 12 latach od tych zdarzeń zastanawiam się dziś nadal nad ideą V RP. Wydaje mi się, że lewica nie powinna o niej zapominać, chyba, że wymyśli coś lepszego, a na to chyba na razie się nie zanosi.
Idea ta ma w sobie wątek państwowy i wątek walki o świadomość Polaków. Może ona uwiarygodnić ruch lewicowy pod kątem poszanowania dla tradycji, nowych rozwiązań konstytucyjnych i jakości demokracji. Idea V RP daje możliwość poważnej rozmowy o państwie, jego porządku konstytucyjnym, o wolnościach i obowiązkach obywatelskich. Może przywrócić sens rozmowy o państwie obywatelskim, zdominowanym dziś przez interesy korporacji i rynek. Także o praktycznym wymiarze społecznej gospodarki rynkowej i sprawiedliwości społecznej.
Lewica, jako całość, może mieć szansę na powtórzenie sukcesu z 1997 roku, kiedy przyjęto obowiązującą dziś Konstytucję, która powstała przy wielkim zaangażowaniu ówczesnego lewicowego prezydenta i lewicowej koalicji.
Znaczna część polskiej lewicy może mieć kaca po nieopatrznym zaangażowaniu się w neoliberalizm i uległości wobec „niewidzialnej ręki rynku” czy idei Trzeciej Drogi, lansowanej przez Schrödera i Blair’a. Wydaje mi się jednak, że czas, aby zawierzyć i pójść drogami wytyczonymi znacznie wcześniej przez socjalistów. Znaki współczesności wskazują, że pomimo upływu czasu, aktualne są nadal twarde realia wyznaczane przez konflikt kapitał-praca.

Andrzej Ziemski

 

Wydanie bieżące

Recenzje

„Przemoc, pokój, prawa człowieka” to książka Jerzego Oniszczuka wydana co prawda w roku 2016, niemniej jej aktualność w ostatnich latach okazała się niezwykle ważna, dotyczy bowiem filozofii konfliktu i dopuszczalności przemocy, co autor wyraźnie podkreśla we wstępie.

Więcej …
 

Książka „Chiny w nowej erze” jest kwintesencją działań naukowych i publicystycznych dra Sylwestra Szafarza. Powstawała ona kilka lat. Jest chronologicznym zbiorem materiałów związanych z przemianami, jakie zainspirowane zostały przygotowaniami i skutkami 20. Zjazdu Krajowego KPCh.

Więcej …
 

Monografia  „Prawne i etyczne fundamenty demokracji medialnej” jest studium z zakresu ewolucji współczesnych demokracji i wskazuje na postępujący proces przenikania polityki i mediów, co znacząco wpływa na kształtowanie się nowych relacji człowiek – polityka w obliczu wolnego rynku i rewolucji technologicznej opartej o systemy cyfrowe. W pracy zostały poddane eksploracji i usystematyzowane zagadnienia, wartości i normy istotne dla zjawiska opisanej w literaturze kategorii społecznej – demokracja medialna.

Więcej …
 

 

 
 
 
 
 

Gościmy

Naszą witrynę przegląda teraz 24 gości 

Statystyka

Odsłon : 7242104

Temat dnia

Na Dzień Kobiet

Był rok 1857. Pracujące w fabryce bawełny kobiety zastrajkowały domagając się takiej samej płacy jak mężczyźni i równego traktowania. Minęło pół wieku  był rok 1909 kiedy w USA po raz pierwszy obchodzono dzień kobiet.

Więcej …

Na lewicy

W dniu 23 marca 2024 roku w Warszawie odbyła się Konwencja Polskiego Ruchu Lewicowego. Przyjęto uchwały programowe. Zostały wybrane nowe władze.

Więcej …
 

W dniu 13 marca 2024 roku w Warszawie odbyła się debata "Media publiczne z lewicowej perspektywy". Organizatorami była Polska Partia Socjalistyczna i Centrum Imienia Daszyńskiego.W panelu dyskusyjnym wystąpili: posłanka Paulina Matysiak, dr Andrzej Ziemski i Jakub Pietrzak.

Więcej …
 

W dniach 11 -13 marca, 2024 roku w Tarnowie, obradował III Kongres Pokoju zorganizowany przez prof. Marię Szyszkowską z udziałem środowisk naukowych z całej Polski. Otwarcia Kongresu dokonali: Prof. zw. dr hab. Maria Szyszkowska, Członek Komitetu Prognoz <Polska 2000 Plus> przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk oraz  Prof. dr hab. Tadeuszu Mędzelowski Dr H. C. Wyższa Szkoła Biznesu w Nowym Sączu Wiceprezes Pacyfistycznego Stowarzyszenia.

Więcej …
 

W Warszawie w dniu 3 lutego 2024 roku zebrała się Rada Naczelna Polskiej Partii Socjalistycznej.
Dyskutowano na temat aktualnej sytuacji politycznej, zbliżających się wyborów samorządowych. Przedmiotem obrad i decyzji były sprawy organizacyjne.

Więcej …
 

W dniu 12 stycznia 2024 roku odbyło się w Warszawie posiedzenie Rady Mazowieckiej PPS. Poświęcone ono było analizie aktualnej sytuacji politycznej w kraju. Oceniono jej wpływ na zadania i politykę Polskiej Partii Socjalistycznej.

Więcej …
 

W dniu 9 grudnia 2023 roku w Warszawie odbyło się zebranie założycielskie Organizacji Młodzieżowej PPS „Młodzi Socjaliści”, która zawiązała się ponownie w wyniku otwartej inicjatywy władz centralnych PPS.

Więcej …
 

W dniu 5 grudnia 2023 roku w Warszawie odbył się pogrzeb Towarzysza Bogusława Gorskiego Honorowego Przewodniczącego Polskiej Partii Socjalistycznej.

Więcej …
 

W dniu 25 listopada 2023 roku w Warszawie odbyło się statutowe zebranie Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej. Przedmiotem obrad była ocena zakończonej wyborami do Sejmu i Senatu RP w dniu 15 października 2023 roku, kampania wyborcza, w której uczestniczyli kandydaci desygnowani przez PPS.

Więcej …
 

W dniu 18 listopada 2023 roku w Warszawie odbyło się spotkanie zorganizowane przez Komitet Warszawski PPS w związku z 131 rocznicą Kongresu Paryskiego, na którym zainicjowano powstanie Polskiej Partii Socjalistycznej.

Więcej …
 

W dniu 12 listopada 2023 roku w przeddzień 109 rocznicy walk warszawskich robotników pod przywództwem Organizacji Bojowej PPS z wojskami carskimi, w Warszawie na Placu Grzybowskim, pod obeliskiem upamiętniającym to wydarzenie, odbyło się uroczyste złożenie kwiatów.

Więcej …
 

W dniu 9 listopada 2023 roku odbyło się posiedzenie Rady Wojewódzkiej PPS – Mazowsze w sprawie wyborów parlamentarnych 2023..

Więcej …
 

W dniu 7 listopada 2023 roku przypadła 105 rocznica powołania w Lublinie Rządu Ludowego z premierem Ignacym Daszyńskim na czele. Z tej okazji przed pomnikiem Ignacego Daszyńskiego w Warszawie spotkali się działacze polskiej lewicy. Złożono kwiaty.

Więcej …